انسان آینهٔ تمام است و ظهور حق در این آیینه مختلف [است‏] به حسب اختلاف استعداد آیینه. تجلی حق نفوس کاملهٔ انسانی را در دنیا و آخرت بر حسب استعداد آن نفوس است؛ و هر نفس کامل می‏بیند حق را به حسب اعتقاد خود و علم خود و معرفت خود. پس اگر نفسی کامل دید حق را بر صورت غیر معتقد آن نفس، دیگر نمی‏شناسد او را از جهت مخالفت اعتقاد؛ چه هر عارفی می‏شناسد و می‏بیند او را بر صفتی که ظاهر شده است او بر آن صفت بر عارف. پس عارفْ اکمل از همهٔ عوالم باشد اگر بیند حق را به جمیع صفات و بشناسد او را به همه نعوت و کمالات، و اوست مقصود ایجاد موجودات و او مراد است از ابداع مخلوقات.