راستی اصحابنا نیز این خلق را بکلی منع نمی فرمایند. می گویند که اگر چه آن کس را که حلم و بردباری ورزید، مردم بر او گستاخ شوند و آن را بر عجز او حمل کنند؛ اما این خلق متضمن فواید است، و او را در مصالح معاش مدخلی تمام باشد.

دلیل بر صحت این قول آنکه امروز تا شخص در کودکی تحمل بار غلامبارگان و اوباش نکرده است و در آن حلم و وقار را کار نفرموده، اکنون در محافل و مجالس بزرگان سیلی و مالش بسیار نمی خورد؛ انگشت در....ش نمی کنند، ریشش بر نمی کنند، در حوضش نمی اندازند، دشنام های فاحش بر...زن و خواهرش نمی شمارند. آن مرد عاقل که او را اکنون مرد زمانه می خوانند به برکت حلم و وقاری که در نفس ناطقه او مرکوز است و مودوع، تا تحمل آن مشقت ها نمی نماید، یک جو بحاصل نمی تواند کرد، و پیوسته خائب و خاسر و مفلوک و دشمن کام می باشد، او را در هیچ خانه نمی گذارند، و پیش هیچ بزرگی عزتی پیدا نمی تواند کرد. آنکه می فرماید الصفقه مفتاح الرزق بنابراین صورت است، و معنی این بیت که گفته اند:

موکد این قول است.

یکی از فواید حلم آنکه اگر حرم و اتباع بزرگی را به تهمتی (متهم) می گردانند، و او از حلیت حلم و زینت وقار عاری می باشد، غضب بر مزاج او مستولی شده دیوانه می گردد که الغضب غول العقل؛ و قتل و ضرب زن و بچه و مثله گردانیدن حواشی و خدم روا می دارد، به دست خود خانه خویش بر می اندازد، زن و بچه را از خود متنفر می گرداند، و شب و روز متفکر و غمناک می باشد که مبادا طاغنی در خانه و اتباع و حمیت او طعنه زند؛ و می گوید:

اما آن بزرگ صاحب توفیق که وجودش به زینت حلم و وقار مزین است، اگر هزار بار مجموع اتباع او را در برابر او...بدرند، سر مویی غبار بر خاطر مبارک او ننشیند. لاجرم چندانکه زنده است مرفه و آسوده روزگار بسر می برد: او از اهل و اتباع خشنود و ایشان از او فارغ و ایمن، اگر وقتی تهمتی به او رسانند، بدان التفات ننماید و گوید:

خکایت. شنیدم که در این روزها بزرگی زنی بدشکل و مستوره داشت، به طلاق از او خلاص یافت و قحبه یی جمیله را در نکاح آورد. خاتون چندانکه عادت باشد صلاحی عام در داد. او را منع کردند که «زنی مستوره بگذاشتی و فاحشه اختیار کردی» آن بزرگ از کمال حلم و وقار فرمود که «عقل ناقص شما به سر این حکمت نرسد؛حال آنکه من پیش از این گه می خوردم بتنهایی، این زمان حلوا می خورم با هزار آدمی!»

در امثال آمده است که الدیوث سعید الدارین، تاویل چنان فرموده اند که: دیوث تا در این دنیا باشد، چون علت حمیت مبتلا نیست فارغ می تواند زیست؛ و در آن دنیا نیز به موجب حدیث الدیوث لایدخل الجنه چون او را به بهشت نباید رفت از کدورت صحبت شیخکان و زاهدان- که در بهشت باشند- و از روی ترش ایشان به یمن این سیرت آسوده باشد؛ هر جا شیخکی را بیند گوید:

بدین دلیل دیوث سعیدالدارین باشد.

اما اینجا نکته یی وارد است: اگر سائلی پرسد که این جماعت یعنی اکابر دیوث چون بواسطه صحبت شیخکان از بهشت متنفراند، و به دوزخ نیز به عدد هر شیخکی که در بهشت است هزار قاضی و نواب و وکلای او نشسته اند، چون است که از صحبت ایشان ملول نیستند؟ جواب گویی: چون شیخکان در این دنیا به عبادت و طهارت موسوم بودند- اگر چه این معنی سری به ریا و رعونت داشت، و آن مظلوم دیوث هرگز کون نشسته باشد و سجده نکرده، پس وضع شیخکان مغایر وضع دیوث باشد. و قاضیان و اتباع ایشان بواسطه اینکه به عصیان و تزویر و مکر و تلبیس و حرام خوارگی و ظلم و بهتان و نکته گیری و گواهی به دورغ و حرص و ابطال حقوق مسلمانان و طمع و حیلت و افساد در میان خلق و بی شرمی و اخذ رشوت موصوف بوده و در دیوث هم این خصال مجبول است اسپت پس میان ایشان جنسیت کلی تواند بود، و همین سبب جنسیت مایه صحبت قاضیان و اتباع ایشان خواهد بود که الجنس الی الجنس امیل. در کلام حکما آمده است که الجنسیه عله الضم، لاجرم چون کودکشان دوزخ برگی چنین را به دوزخ کشند، آن بزرگ دل خوش کرده می گوید:

یکی از کبار مفسران در تفسیر آیه و ان منکم الا واردها چنین فرموده باشد که: مجموع خلایق از صراط چون برق می گذرند مگر قاضیان و اتباع ایشان که ابدالآباد در دوزخ باشند و با همدیگر شطرنج آتشین بازند. چنانکه در اخبار نبوی و آثار مصطفی آمده است که اهل النار یتلاعبون بالنار. بدین دلایل این خلق را بر دیگر اخلاق ترجیح می دهند.