فصل 86

متن دانلود

می توانید متن را اصلاح نمایید:

أَلَمْ نَجْعَلِ الْأَرْضَ کِفَاتاً أَحْیَاءً وَ أَمْوَاتاًگفتم ای آدمی همه زیرکی ها و حرفت ها و نسل ها و همه چیزها را خاک شدن می&rlm; بینی و هیچ از خاک برآمدن نمی&rlm; بینی زر که به دست گرفته ای خاک می &rlm;کنی دو گوهر شب&rlm; چراغ چشم بر طبق نهاده خاک می&rlm; کنی عقیق و یاقوت دل را خاک می&rlm; کنی گوش که ریح را دور کند و روح را نوش کند و آن دمی که چهار طبع در وی مرّکب است روح کلمه حقیقت آدمیت را برگیرد بر روی هوا تا بگوش رسد و چادر چهار طبع دم در هوا بماند و عروس روح معنی در وی رود و تو این همه را خاک می &rlm;کنی. اکنون این همه معانی را چه خاک می&rlm; کنی و خاک را تباه می&rlm; سازی و خاک از خود خاک نیست خاک را خاکی ما داده&rlm; ایم باز از آن خاک پاره را آدمی گردانیدیم و قدم او را بر روی خاک روان کردیم تا بدانی که خاک را خاکی از وی نبود بخواست ما بود همچنان بدان که جمله خاک را توانیم در هوا کردن و خاکی را از وی ناچیز نتوانیم کردن و او را یا حیوان یا عرصۀ بهشت و یا اجزای دوزخ می &rlm;توانیم کردن و همچنین باز هر چهار ارکان را و آدمی را از روی خاک در سینۀ خاک بردیم همچون مادر که فرزند را گاه بر رو نهد و گاه بر سینه نهد.
سؤال کرد که آدمی بعد از آنکه خاک گردد او را دور می &rlm;نماید از طبع چیزی دیگر گشتن و به آسمان رفتن. گوییم همه تغییرها و تبدیل های حال و صفت و نقل کردن از مکان به مکان و همه چیزها از طبع دور است همان مقدار که آدمی از زمین به آسمان رود این همه تغیّرها برخلاف خاصیّت و صفت مُغَیّرٌ عَنْه است و اگر اتّحاد صفت و خاصیّت بودی میان چیزها خود شی&rlm;ء واحد بودی و تغیّر محال بودی پس شان الله همه تغیّر است تا بدانی که الله همه برخلاف عادت می &rlm;کند الّا آنکه تغیّر بعضی چیزها زودتر است و پیش&rlm; تر است و تغیّر بعضی دیرتر است و کمتر است و این مقدار دلیل عدم نکند و متصوّر مدار قبول تغیّر آمد وَ صَیْرُوْرَةُ اَلِاْنسانِ شَیْئاً آخَرَ و به آسمان بردن متصوّر است&rlm; ثُمَّ أنْشَأْنَاهُ خَلْقاً آخَرَ فَتَبَارَکَ اللهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِیْنَ&rlm;.
اکنون ذات او و صفات [و عرش و کرسی او و سما و ارض اووَ ما بَیْنَهُمَا او و خلق او و قهر او و لطف او و جهات او و صُوَر او فَعُلِمَ اَنَّهُ لَا إِلهَ اِلّا هُوَ وَ لَاَ مَوْجُوْدَ الَّا هُوَ و الله در همه صنع ها تشبیه و تصویردارد و بنده را زهره نی که او را صورت و تشبیه گوید لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَیْ&rlm;ءٌ وَ هُوَ السَّمِیْعُ الْبَصِیْرُو تعظیم و قهر در عین این باشد که کسی را سامان سخن گفتن با لب ها نبود گرچه حقیقت مردم همه سخن است یعنی هرکس به سخنش معلوم می&rlm; شود نیکی او و بدی او و گوهر او و منزلت او همچون غنچه و شکوفه که شکفد و همه باطن خود را به خلق می &rlm;نماید که هیچ پنهان نمی&rlm; ماند چنان که تا خورشید نباشد و هوا و ارض و سما نباشد ذره ننماید همچنان تا الله نبود صورت و شکل ننماید و چیزی نجنبد این&rlm; چنین طالب و رحیم که الله است می&rlm; دان که کسی را مرده رها نکند وَاللهُ اَعلَم.

بهاءُالدّین وَلَد