بَدیعِ بَلخی، ابومحمد بدیع ‌بن محمد بن محمود بلخی، از شاعران فارسی‌گوی سدۀ ۴ق/ ۱۰م (عصر سامانی)، مداح ابوﭔﺤﭕﻰ طاهر بن فضل بن محمد جغفانی (د۱۳۸۱ق/ ۹۹۱م)، امیر چغانیان در ماوراء‌النهر.
کهن‌ترین مأخذ دربارۀ اولباب‌ الالباب عوفی (تألیف: سدۀ ۷ق) است که بجز نام و نسب و نام ممدوح بدیع، آگاهی دیگری از زندگی او به دست نمی‌دهد. همچنین عوفی چند بیت از قصیدۀ شاعر در مدح امیر چغانی و دو بیت پندآموز در زمینۀ دوری جستن از غفلت از وی نقل می‌کند و با هدف نقد شعر، شعر بدیع را «مصنوع و رفیع» می‌خواند (۲/ ۲۲-۲۳). پیش از عوفی، اسدی طوسی در لغت فرس (ص ۴۷۴) ذیل واژۀ «غَرچه» بیتی از شاعری به نام بدیعی شاهد می‌آورد که معلوم نیست همان بدیع بلخی یا شاعی دیگر. پس از عوفی، واحدی (ص ۱۸۷) تقریباً عین مطالب عوفی را نقل کرده است. هدایت گزارش مختصر عوفی و سروده‌های بدیع بلخی را ذیل نام «بدایعی بلخی» بیان کرده، و او را از جمله شاعران روزگار سلطان محمود غزنوی به شمار آورده است. وی در ادامۀ سخن می‌افزاید: بدایعی بلخی، پندانامۀ انوشیروان یا منظومۀ رحة الانسان را در بحر متقارب به رشتۀ نظم کشیده است (۱/ ۴۵۶-۴۵۷).
فروزانفر (ص ۴۳) بدیع بلخی و بدایعی بلخی را یک شاعر می‌داند و صفا (۱/ ۴۲۲-۴۲۳) بر آن است که بدیع و بدایعی نام دو شاعر است و بدیع در دورۀ سامانیان می‌زیسته، و سرایندۀ قصیده‌ای است در مدح امیر چغانی و بدایعی به دورۀ غزنوی تعلق دارد و سرایندۀ پندنامۀ انوشیروان است و هدایت به خطا اشعار بدیع را به بدایعی نسبت داده است (نیز ‌ﻧﻜ : نفیسی، ۲/ ۱۸۱؛ ایرانیکا، III/ 377). این مسأله که سرایندۀ منظومۀ ۴۰۹ بیتی راحةالانسان یا پندنامۀ انوشیروان (‌ﻧﻜ : نفیسی، ۲/ ۱۸۲-۱۸۸). چنانکه در مقدمۀ منظومه آمده، شاعری است متخلص به «شریف» و در منظومۀ خود شعر عنصری (د ۴۳۱ق/ ۱۰۴۰م) را نیز تضمین کرده است (همو، ۲/ ۱۸۱-۱۸۲)، نیز مؤید نظر فروزانفر تواند بود. (منبع)

کتاب پندنامه انوشیروان از خط کرلیک/ پرلیک چاپ دوشنبه تاجیکستان به خط فارسی بازنویسی شده.