بخش ۷ - تمثیل

متن دانلود

می توانید متن را اصلاح نمایید:

بی نمازی با یکی از اهل راز
خواست گوید علت ترک نماز

گفت : هر وقتی که کردم قصد آن
آفتی آمد به مالم، ناگهان

و آن دگر گفتش که من کردم نماز
مدتی بسیار و شبهای دراز

تا برون آیم ز فقر و احتیاج
گیرد آن دکان و بازارم رواج

حاصلی از وی توقع داشتم
چون نشد، یکبارگی بگذاشتم

این بود احوال جهال، ای عزیز!
این بودشان پایهٔ قدر و تمیز

واجبی را در خیال، این گمرهان
کرده اند از جهل خود، ممکن گمان

داده نسبت بخل یا غفلت به وی
در مقایل، خویش را دانسته شیء

غیر ممکن، کی ز ممکن کرد فرق
آنکه در دریای تشبیه است غرق

تا نشد اوصاف امکانیش فهم
کی تواند دید کوته، دست وهم

ساحت عزت، چه سان داند بری
از خلاء و سطح و بعد جوهری

تا ندانسته است اعراض عدد
بر چه معنی خواهدش گفتی احد

هرچه گوید، در رضا و در غضب
زان منزه دان، جناب قدس رب

گرچه تقدیس خداوند صمد
از ره تقلید هم ممکن بود

زان جهت گوییم: جمعی از عوام
یافته در سلک اسلام، انتظام

لیک، این اسلام، حکم ظاهر است
تا برون آید ز گبر و بت پرست

گرنه فضل از حق خود دارد قبول
کی شود مقبول تقلید اصول

بلکه آن تقلید هم از مشکلات
اصل مطلب چون بود از غامضات

ز آن، نبی مجمل رساند اول پیام
که در آن منظور بودش خاص و عام

رفته رفته، عقلها چون شد قوی
یافت بسطی مجملات معنوی

آنکه از علم سیر دارد خبر
کرده در اقوال معصومین نظر

دیده اجمالات و تفصیلاتشان
در تکلم، مختلف حالاتشان

سائلی پرسید از تفویض و جبر
تا شناسد، کیست در امت چو گبر

گفت: تفویض، آنکه اعمال تمام
حق مفوض کرده باشد بر آنام

راست گفت؛ این نیز تفویضی بدست
لیک، آن نه کز پیمبر واردست

چون نبودش تاب استعداد و درک
کرد زان تفسیر، این تفیض، درک

شیخ بهایی