بخش ۱۸ - خاقانی

جامی هرویروضهٔ هفتم (در شعر و بیان شاعران)بخش ۱۸ - خاقانی

متن دانلود

می توانید متن را اصلاح نمایید:

خاقانی حقایقی شروانی - رحمه الله تعالی، وی را به سبب کمالی که در صناعت شعر داشته حسان العجم لقب کرده اند از همه شعرا در اسلوب سخن ممتاز است و در آن شیوه غریب بی انباز در مواعظ و حکم طریقه حکیم سنایی سپرده است و در آن گوی مسابقت از اقران برده و در قطعه ای بر وجه مفاخرت می گوید:

شاعر مبدع منم خوان معانی مراست
ریزه خور خوان من عنصری و رودکی

زنده چون نفس حکیم نام من از تازگی
گشته چو مال کریم حرص من از اندکی

و رشیدالدین وطواط در مدح وی گفته است:

ای سپهر قدر را خورشید و ماه
وی سریر فضل را دستور و شاه

افضل الدین بوالفضایل بحر فضل
فیلسوف دین فزای کفر کاه

و از مقطعات وی است این دو بیت:

بس کن از سودای خوبان داشتن خاقانیا
کز سر سودا خرد را در سر آید خیرگی

صورت خوبان به معنی چون ببینی آیینه است
کز برون سو روشنی دارد درون سو تیرگی

و وی را مثنوی است تحفة العراقین نام و این چند بیت از مفتتح آن است:

ماییم نظارگان غمناک
زین حقه سبز و مهره خاک

کین حقه و مهره تا به جایند
سرکیسه عمر می گشایند

وین طرفه که بر بساط فرمان
مهره ز منست و حقه گردان

خود بوالعجبان سحر کارند
گه قاقم و گاه قندز آرند

وقت است که وقت در سرآید
سیلاب عدم به سر درآید

وقت است که این چهار حمال
بنهند محفه مه و سال

وقت است که مرکبان انجم
هم نعل بیفکنند هم سم

جامی هروی